Trong thời gian gần đây, thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng xuất hiện ngày càng nhiều trên thị trường, đặc biệt được quảng bá rầm rộ trong giới trẻ với những lời lẽ “ít độc hại hơn” hay “giúp cai nghiện thuốc lá điếu”. Tuy nhiên, thực tế khoa học đã chỉ rõ: không có loại thuốc lá nào an toàn cho sức khỏe.
Nhiều nghiên cứu cho thấy thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng để lại hàng loạt hệ lụy nguy hiểm:
- Đối với hô hấp và tim mạch: gây tổn thương phổi, tăng huyết áp, tăng nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim.
- Đối với răng miệng và tiêu hóa: gây sâu răng, viêm lợi, đau thượng vị, buồn nôn, xuất huyết tiêu hóa.
- Nguy cơ ung thư: khói và sol khí vẫn chứa nhiều chất gây ung thư.
- Nguy hiểm khác: thiết bị điện tử có thể cháy nổ, gây bỏng, thương tích vùng mặt, mắt, xương hàm.
Không chỉ gây hại cho con người, các thiết bị dùng một lần còn tạo ra lượng rác thải điện tử lớn, khó phân hủy, ảnh hưởng môi trường.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), chưa có bằng chứng nào chứng minh thuốc lá điện tử giúp cai nghiện thuốc lá điếu. Trái lại, nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng người sử dụng thuốc lá điện tử có nguy cơ cao hơn chuyển sang nghiện thuốc lá điếu, thậm chí dùng song song cả hai loại. Người trẻ hút thuốc lá điện tử có khả năng nghiện thuốc lá điếu gấp 2–3 lần so với người chưa từng sử dụng.
Dù được quảng bá dưới dạng hiện đại, thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng vẫn chứa nicotin – một chất gây nghiện mạnh, có thể dẫn tới hàng loạt bệnh lý tim mạch, hô hấp, tiêu hóa. WHO khẳng định: không có sản phẩm thuốc lá nào an toàn.
Nicotin tác động tiêu cực đến sự phát triển của não bộ ở thanh thiếu niên, làm suy giảm trí nhớ, rối loạn cảm xúc, giảm khả năng học tập và dễ dẫn đến nghiện sớm. Những tác động này có thể kéo dài và để lại hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe tương lai.
Sol khí từ thuốc lá điện tử vẫn chứa nhiều hóa chất độc hại, ảnh hưởng trực tiếp đến trẻ em, phụ nữ mang thai và người xung quanh. Nicotin có thể đi qua nhau thai, gây sinh non, thai chết lưu, ảnh hưởng phát triển trí não trẻ nhỏ. Đáng lo ngại, do không có mùi thuốc lá đặc trưng, người tiếp xúc thụ động thường chủ quan, làm tăng nguy cơ phơi nhiễm.
Ngày 30/11/2024, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 173/2024/QH15 của Quốc hội về hoạt động chất vấn tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV. Trong đó, tại điểm 2.2 đối với lĩnh vực y tế có nêu: "Quốc hội thống nhất cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người từ năm 2025, bảo đảm sức khỏe cộng đồng, trật tự, an toàn xã hội; giao Chính phủ tổ chức thực hiện cụ thể".
Các hành vi liên quan đến sản xuất, buôn bán, nhập khẩu, vận chuyển, chứa chấp sẽ bị xử lý nghiêm theo pháp luật.
Cụ thể, Bộ luật Hình sự điều 190 quy định về tội sản xuất, buôn bán hàng cấm, với mức phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 1 năm đến 5 năm.
Điều 191 quy định về tội tàng trữ, vận chuyển hàng cấm, với mức phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.
Thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng không phải là sản phẩm hợp pháp, cũng không “ít hại” như lời quảng cáo. Người dân cần nâng cao nhận thức, không mua, không sử dụng, không tiếp tay cho việc phát tán các sản phẩm này, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng và tuân thủ pháp luật.
