Phòng, chống tham nhũng là trách nhiệm không chỉ của cán bộ, công chức mà còn của chính người thân trong gia đình họ. Nhiều trường hợp vi phạm từ phía người thân có thể khiến cán bộ, công chức bị xử lý kỷ luật, ảnh hưởng đến uy tín, sự nghiệp và thậm chí phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Dưới đây là 4 nhóm hành vi người thân của cán bộ, công chức tuyệt đối không được làm:
1. Không cùng đảm nhiệm các chức danh liên quan
Theo Quy định 114-QĐ/TW, người thân hay người có quan hệ gia đình của cán bộ, công chức gồm: vợ, chồng, bố, mẹ của vợ hoặc chồng, con, anh, chị, em ruột.
Cũng tại Quy định này, Bộ Chính trị nhấn mạnh để thực hiện kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ, với cấp ủy, tổ chức Đảng, tập thể lãnh đạo địa phương không được bố trí người có quan hệ gia đình cùng đảm nhiệm các chức danh có liên quan như:
- Bí thư, phó Bí thư, Trưởng ban tổ chức, Chủ nhiệm ủy ban kiểm tra cùng cấp ủy;
- Chủ tịch Ủy ban nhân dân và người đứng đầu cơ quan nội vụ, thanh tra cùng cấp ở một địa phương;
- Thành viên trong cùng ban cán sự Đảng, Đảng đoàn;
- Người đứng đầu và cấp phó của người đứng đầu trong cùng địa phương, cơ quan, đơn vị.
Trường hợp người thân có quyền lợi liên quan đến quy trình công tác cán bộ thì phải chủ động báo cáo với tổ chức Đảng, tập thể lãnh đạo quản lý để bảo đảm minh bạch.
2. Không đảm nhận công việc nhạy cảm trong cơ quan
Khoản 3, Điều 20 Luật Phòng, chống tham nhũng quy định rõ: người đứng đầu, cấp phó không được bố trí người thân giữ các vị trí dễ phát sinh tiêu cực như:
- Tổ chức nhân sự;
- Kế toán;
- Thủ quỹ, thủ kho;
- Giao dịch, ký kết hợp đồng, mua bán hàng hóa, dịch vụ cho cơ quan.
Nếu vi phạm, lãnh đạo cơ quan sẽ bị kỷ luật cảnh cáo. Trong trường hợp đã bị cảnh cáo mà tái phạm, hình thức xử lý sẽ là cách chức (theo Nghị định 59/2019).
3. Không kinh doanh trong lĩnh vực do cán bộ, công chức trực tiếp quản lý
Điều 29 Nghị định 59/2019 nêu rõ: vợ, chồng, bố mẹ, con của cán bộ, công chức không được tham gia kinh doanh trong phạm vi ngành, nghề do chính cán bộ, công chức quản lý.
Vi phạm quy định này sẽ khiến người đứng đầu hoặc cấp phó của cơ quan, đơn vị phải chịu kỷ luật cách chức. Quy định này không áp dụng với anh, chị, em ruột nhưng lại đặc biệt nghiêm cấm đối với những người trong quan hệ hôn nhân và huyết thống trực tiếp.
4. Không tham dự gói thầu tại cơ quan do cán bộ, công chức công tác
Một hành vi khác cần đặc biệt lưu ý là: người thân không được ký kết hợp đồng hay để doanh nghiệp của mình tham gia các gói thầu, mua bán hàng hóa, dịch vụ với cơ quan nơi cán bộ, công chức làm việc.
Theo khoản 4 Điều 84 Nghị định 59/2019, nếu để xảy ra tình trạng này:
- Cán bộ, công chức vi phạm lần đầu sẽ bị khiển trách;
- Tái phạm sẽ bị cảnh cáo;
- Ngoài ra, nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường và khắc phục hậu quả.
Có thể thấy, không chỉ bản thân cán bộ, công chức mà người thân cũng phải tuân thủ nghiêm các quy định để tránh nguy cơ bị xử lý kỷ luật, thậm chí chịu trách nhiệm hình sự.
Phòng, chống tham nhũng bắt đầu từ việc kiểm soát quyền lực trong chính mỗi gia đình cán bộ, công chức. Vì vậy, mỗi người cần nâng cao ý thức, nhắc nhở và đồng hành cùng người thân trong việc giữ gìn liêm chính, góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức trong sạch, vững mạnh.
