Người dân được nộp đơn khởi kiện trực tuyến

Hiện nay, người dân, doanh nghiệp có thể nộp đơn khởi kiện hoặc cung cấp, giao nộp tài liệu, chứng cứ online, không cần trực tiếp đến tòa án như trước đây.

Mới đây, TAND tối cao đã công bố dự thảo lần 3 Nghị quyết hướng dẫn thực hiện thủ tục tố tụng, thủ tục hành chính tư pháp trên môi trường điện tử, trong đó có 8 loại thủ tục được đề xuất thực hiện online gồm: nộp đơn khởi kiện, đơn yêu cầu, đơn đề nghị, kiến nghị (đơn khởi kiện, yêu cầu); cung cấp, giao nộp tài liệu, chứng cứ; cấp, tống đạt, thông báo văn bản; nộp án phí, lệ phí, chi phí tố tụng, tạm ứng án phí, lệ phí, chi phí tố tụng; phiên họp, phiên tòa giải quyết vụ án, vụ việc; cấp bản sao bản án, quyết định của tòa án; giao, nhận hồ sơ, tài liệu, chứng cứ, văn bản tố tụng giữa các tòa án; thủ tục tố tụng, hành chính tư pháp khác theo quy định của pháp luật. 

Dự thảo nêu rõ, việc thực hiện thủ tục tố tụng, hành chính tư pháp trên môi trường điện tử chỉ được thực hiện khi cơ quan, tổ chức, cá nhân có yêu cầu và sẽ có giá trị pháp lý như khi thực hiện trực tiếp.

Những tài liệu người dân đã khai, đã nộp online, đang được cơ quan tố tụng quản lý hoặc cơ quan nhà nước khác sẵn sàng chia sẻ thì không được phép yêu cầu nộp lại.

Về quy trình, người có nhu cầu sẽ gửi đơn kiện, tài liệu, chứng cứ qua Cổng dịch vụ công quốc gia hoặc hình thức khác theo hướng dẫn của TAND tối cao.

Riêng với tài liệu, chứng cứ là vật chứng; tài liệu nghe được, nhìn được hoặc những tài liệu, chứng cứ khác mà không thể định dạng dưới dạng thông điệp dữ liệu điện tử thì không được gửi bằng phương thức điện tử mà phải giao nộp bằng phương thức khác, theo quy định của pháp luật tố tụng.

Sau khi nhận được đơn kiện, chứng cứ, tài liệu, tòa phải gửi xác nhận đến người dân, thông báo đã nhận được. Ngày khởi kiện được tính là ngày đơn kiện được hệ thống xác nhận là gửi thành công.Trong một số trường hợp, tòa vẫn có thể yêu cầu giao nộp bản gốc.

Theo các luật sư nhận định, việc khởi kiện online thì người khởi kiện, bên bị kiện, Tòa án và Nhà nước đều được hưởng lợi. Sau khi nhận được đơn kiện, chứng cứ, tài liệu, tòa phải gửi xác nhận đến người dân, thông báo đã nhận được. Ngày khởi kiện được tính là ngày đơn kiện được hệ thống xác nhận là gửi thành công. "Mọi thao tác đều có thể truy vết; không cần mất công đi đi lại lại, cũng không cần tiếp xúc trực tiếp nên không phát sinh phiền hà, tiêu cực" .

Khởi kiện online không chỉ là sự đổi mới về thủ tục, mà còn là bước tiến để việc thực thi pháp luật đến gần hơn với người dân. Khi mọi cải tiến đều xuất phát từ nhu cầu thực tế của người dân, thì con đường khởi kiện giải quyết tranh chấp chắc chắn sẽ ngắn hơn, thuận tiện hơn. Khi các hoạt động tố tụng đơn giản hơn, nhanh gọn hơn, các mâu thuẫn tranh chấp trong xã hội được giải quyết nhanh hơn, kịp thời hơn sẽ góp phần giảm mâu thuẫn xung đột căng thẳng kéo dài dẫn đến hậu quả tiêu cực hoặc ảnh hưởng đến kinh tế - xã hội./.